طراحی از چهره (آموزش طراحی قسمت 2)

طراحی از چهره:

  تناسبات چهره:

 برای طراحی از چهره، ابتدا بیضی تخم مرغی شکلی را به عنوان سر، در نظر گرفته، ترسیم نمایید. یک خط عمودی، دو نیمه چپ و راست چهره را به وجود می آورد و با ترسیم یک خط افقی که بیضی را به چهار قسمت مساوی تقسیم می کند، محل چشم ها در چهره مشخص می شود. چنانچه خط افقی را به پنج قسمت مساوی تقسیم کنید، اندازه چشمها مشخص می شود. شما متوجه می شوید که فاصله بین دو چشم، برابر با یک چشم است نیمه بالای چهره را برای ابرو، پیشانی و موها در نظر گرفته و در نیمه پایینی به سراغ خط عمدی وسط چهره رفته و به کمک آن محل قرار گیری اجزای دیگر چهره را پیدا می کنیم. اگر از خط افقی تا پایین بیضی را به دو نیمه تقسیم کنیم، نوک بینی بر روی این نقطه واقع می شود. از این نقطه تا انتهای بیضی را نیز به نسبت یک سوم و دو سوم علامت گذاری می کنیم تا خط میان لبها نیز مشخص شود.

 

 طراحی از اجزای چهره :

الف ـ طراحی از چشم ها: پیش از آغاز به طراحی، تمرین مشاهده را انجام دهید. با دقت به چشمهای خودتان در آینه نگاه کنید، دو گوشه داخلی و خارجی چشم، نسبت سفیدی و سیاهی کره چشم، حالت پلکها و حرکت مردمک در سراسر چشم را بررسی نمایید. با مطالعه حالت چشم افراد در مواقع مختلف (تماشای تلویزیون، مطالعه، خشم، شادی، گریه،هیجان، تفکر و ...) بپردازید و آنها را بارها و بارها، هم به صورت ذهنی و هم به صورت مشاهده دقیق مرور کنید. ویژگیهای متفاوت چشم افراد سالخورده و کودکان را مقایسه نمایید.

ــ فرم ساده چشم شبیه یک بیضی است که دو گوشه آن با هم تفاوت دارند. گوشه خارجی، زاویه ای بسته دارد و تا سرحد تیرگی مردمک، مثلث کشیده ای را به وجود می آورد.

ـــ گوشه داخلی، زاویه بازتری دارد و نسبت به گوشه خارجی، شکل مثلث کوچکتری را به خود می گیرد.

ـــ مردمکها بدون استثنا شکل دایره دارند، در حالت نگاه عادی، قسمتی از مردمک زیر پلک پنهان است. پس مراقب آن باشید که دایره مردمک را به طور کامل ترسیم نکنید، زیرا در این حالت، چشمها حالت وحشت زده یا متعجب به خود می گیرند.

ـــ با حرکت مردمک به سمت راست یا چپ، حجم پلک نیز کمی تغییر می کند. پلکهای بالا و پایین با هم تفاوت عمده ای دارند و حجم مژه ها در پلکها نیز متفاوت است.

در حین طراحی از چشمها به یاد داشته باشید که:

چشمها را نخست به طور جداگانه بررسی و ترسیم نمایید. پس از تسلط کافی، به طراحی از هر دو چشم بپردازید. به فاصله چشمها از یکدیگر (که برابر با اندازه یک چشم است) و هماهنگی و تناسب مردمکها با یکدیگر توجه داشته باشید.طرحها را کم رنگ بکشید و به ارزش خط توجه داشته باشید. در ترسیم مژه ها اغراق نکنید، آنها را با حجم و اندازه واقعی بکشید. معمولاً برای پلک پایین چشم، از خط کم رنگ نازک، یا پهنای نوک مداد استفاده می شود. برای ترسیم پلک پایین و چین و چروکها به جای خط، از سایه کم رنگ پهنای مداد هم استفاده می کنند. پس از تمرین کافی، چشمها را با ابروها بکشید. از ترسیم فرم چشم به طور ذهنی اکیداً خودداری کنید.

 طراحی از ابروها :

برای ترسیم ابروها، باید به این نکات توجه داشته باشید: جهت و حالت ابروها، ضخامت ابروها، فاصله ابرو از چشم و فاصله ابروها از یکدیگر.نحوه ترسیم: ابتدا مسیر و حالت ابرو را خیلی کم رنگ مشخص نمایید. با پهنای مداد، سایه ضخیمی متناسب با پهنای ابرو ترسیم کنید. در جهت رویش موها با نوک تیز مداد، خطوط واضح و حالت دار بکشید. ابروها را با توجه به مدلی که در مقابل دارید، ترسیم کنید. رویش و جهت موها را به دقت بررسی نمایید.

 طراحی از بینی :

بینی برجسته ترین نقطه در چهره افراد است و همچون دیگر اعضای چهره از تنوع و گوناگونی برخوردار می باشد. برای ترسیم آن، لازم است شکل ساده آن را (که عبارت است از مخروط مثلث القاعده) در نظر داشته باشید. فرم بینی را از جهات مختلف روبرو، نیم رخ و سه رخ مورد مطالعه قرار دهید. به تفاوت اندازه در پره ها، نوک، حجم و ارتفاع بینی در افراد مختلف توجه کنید سپس به طراحی از شکل بینی خود (به کمک آینه) بپردازید. در حین طراحی توجه داشته باشید که:ابتدا فرم کلی را آن گونه که می بینید ترسیم کنید. به جای خط، از سایه و پهنای نوک مداد استفاده کنید. تیره ترین سایه ها در پره های بینی دیده می شود و تنها در همین قسمت هاست که می توانید از خط نیز استفاده کنید. وقتی به ترسیم بینی از روبرو می پردازید فقط در بخشهای پایین بینی (پره ها و حفره ها) از خط استفاده کنید. از آنجا که فرم بینی،حجم برجسته ای دارد، به نور و سایه آن بیشتر توجه نمایید. وقتی چهره مدل در زاویه سه رخ یا نیم رخ باشد، می توانید از خط نیز برای قسمتی از ارتفاع بینی استفاده کنید.

 طراحی از لب :

با مشاهده لبها در افراد مختلف متوجه می شوید که فرم لب، در تکمیل شخصیت و کاراکتر چهره نقش فراوانی دارد. ساختار کلی لب، امکان تغییر پذیری بسیار متنوعی دارد و هماهنگ با حالات روحی یا ظاهری شخص می تواند جنبه بیانی به خود بگیرد. فرم لب و دهان خود را در آینه مشاهده کنید. حالتهای صحبت کردن، خندیدن، خوردن، خمیازه کشیدن، ناراحتی، شادی، اعتراض، فریاد زدن و ... را بررسی کرده و ببینید که بیشترن تغییر در کدام قسمت دهان دیده می شود؟ در گوشه ها یا در قسمت میانی لبها؛ سپس به هماهنگی تغییر حالتها در چشم و لب به طور همزمان بپردازید. علاوه بر حالتهای رفتاری، به تغییر فرم در اثر تغییر وضعیت سر و چهره (نیم رخ و سه رخ و ...) نیز بپردازید. با چرخش سر به پهلو، زیر یا بالا، لبها نیز تغییر فرم پیدا می کنند.شیوه طراحی از فرم لب: برای فرم لب همچون فرم چشم، یک بیضی با گوشه های تیز و بسته در نظر بگیرید و آن را از طول و عرض به چهار قسمت تقسیم کنید. لب بالا معمولاً باریکتر از لب پایین است. گاهی لب بالا و پایین در یک اندازه هستند و بسیار به ندرت پیش می آید که لب بالا ضخیمتر از لب پایین باشد. بهتر است که برای ترسیم فرم لب، به جای خط، از سایه یا پهنای مداد استفاده کنید. دو گوشه لب با هم برابر و یک شکل هستند. لب پایین شامل گوشه ها و بخش مرکزی یا وسط است. سایه ای که برای لب بالا در نظر می گیرید باید قدری تیره تر از لب پایین با شد. این تیرگی در گوشه های دهان نیز تغییر پیدا می کند.

طراحی از دستها و پاها :

طراحی از دستها نیاز به مشاهده دقیق و حافظه ای آماده دارد. دستها به عنوان سوژه ای همیشه آماده، همواره در مقابل چشمان شما قرار دارند و بررسی و آشنایی با شکل و حالتهای متنوع آن امکان پذیر است. لازم است که همواره در حین طراحی از دستها به فرم استخوان بندی آن نیز توجه داشته و انگشتان را به عنوان مجموعه ای از استخوانها و مفاصل در نظر آورید که به تناسب کاری که انجام می دهند و حالتی که دارند در موقعیتهای مختلفی نسبت به هم قرار می گیرند. مرحله "شفاف بینی" در اینجا کاربرد فراوانی دارد و تنها چیزی که به شما کمک می کند تمرین پیگیر و مداوم است.در حین طراحی از دستها به این نکات توجه کنید: حجم کلی دستها را مشاهده کنید. دست خود را در حالت خاصی نگه دارید، مثلاً حالت نوشتن، گرفتن قیچی یا دستگیره در و یا برداشتن فنجان و ... به حجم کلی آن نگاه کنید می توانید در آن واحد فضای منفی را هم در نظر داشته باشید. سپس به مقایسه بخشهای مختلف و نسبتهای فضای منفی و مثبت بپردازید. انگشتان را به صورت احجام هندسی ببینید. هر انگشت دارای سه مفصل است (به جز شصت که دو مفصل دارد) شکل هر بند انگشت شباهت فراوانی به استوانه دارد. در هر بند انگشت حجم استوانه ها کوچک و بزرگ، کوتاه و بلند، چاق و باریک می شوند. فضای منفی بین انگشتان را ببینید. دستتان را در حالتی بگذارید که مابین انگشتان فضایی خالی ایجاد شود. سپس به طراحی از فضای منفی ایجاد شده بپردازید.

معمولاً در حالت عادی و صاف، فضای بین انگشتان به شکل مثلثهای کشیده دیده می شود و با تغییر حالت انگشتان، مثلثها نیز تغییر شکل می دهند. انگشتان را به صورت مجموعه ای از استخوان و مفصلهای ساده شده ببینید. در این شیوه شما ابتدا استخوانها و مفاصل نهفته دست را در نظر آورده و ترسیم کنید سپس حجم اصلی انگشتان را در اطراف خطوطی که کشیده بودید اضافه کنید. در صورت امکان، از دست کودکان و افراد سالخورده طراحی کنید و تفاوت بافت آنها را بررسی کنید. در طراحی از دست کودکان برای القای حالت پوست نرم، از پهنای نوک مداد استفاده کنید و بیشتر به ایجاد سایه های لطیف اکتفا نمایید. برای ترسیم فرمهای مختلف دست افراد سالخورده، خطوط متنوع و حساب شده می تواند پوست چروکیده و مفاصل برجسته و فرسوده آنها را به خوبی ترسیم نماید.

طراحی از پا :

مراحل طراحی از پا نیز مانند طراحی از دست می باشد. با این تفاوت که بر خلاف دستها که نیمی از حجم و فرم بر عهده انگشتان و حالتهای آنها بود و بخش عمده مطالعات و بررسیهای شما بر اساس حرکت انگشتان صورت می گرفت، در اینجا انگشتان پا نقش فرعی بر عهده دارند و به خودی خود قدرت حرکت چندانی ندارند. فرم کلی کف و انگشتان پا بر اساس فرم هندسی، مخروطی است با قاعده مستطیل شکل که وظیفه حفظ تعادل کل بدن را بر عهده دارد. همچون طراحی از دست، طراحی از پا را نیز از انگشتان، کف و پاشنه پا آغاز می کنیم:حجم کلی پا را ترسیم کنید. بخش انگشتان را از بقیه قسمت ها جدا کنید. مفاصل را با دست لمس کرده و محل اتصال مشترک انگشتان را پیدا کنید. به طراحی از حجم پا درون جوراب بپردازید و کلیه انحناهای آن را بررسی کنید. به طراحی انگشتان و کف پای بدون جوراب از آینه بپردازید. پا را از سمت پهلو ها، زاویه جلو و زاویه پشت طراحی کنید. انگشتان پا را به صورت مجموعه ای از استوانه های کوتاه و متصل به هم ترسیم کنید. به قسمت های برجسته و بر آمده پا، قوزک داخلی و خارجی، تناسب مچ و کف پا توجه کنید. فرم استوانه مدور (با حجم متغیر) در تمامی بخشهای پا حاکمیت دارد. با در نظر گرفتن این مسأله می توانید سایه روشنهای مناسبی را به فرم پا اختصاص دهید. به چین و چروکهای لباس در محل زانو و لگن خاصره توجه داشته باشید. حالت پارچه کمک می کند تا طراحی، صحیح و بدون نقص انجام شود. از ترسیم چینهای غیر ضروری و بیش از حد لازم خودداری کنید. به تفاوت فرمها در قسمت پهلوی داخلی و خارجی پا دقت کنید. تا زمانی که تسلط کافی بر فرمها و حالتهای مختلف دست و پا را به دست نیاورده اید، از ترسیم ذهنی این سوژه ها خودداری نمایید.

 طراحی فیگوراتیو ؛ تناسبات موجود در اندام انسان ، تقسیم بندی حرکتی، بر اساس احجام اصلی

 طراحی فیگوراتیو :

 طراحی فیگوراتیو، به آن دسته از طراحی ها گفته می شود که بر اساس حالتها و وضعیتهای مختلف اندام انسانی ترسیم شده و در طی آن، مطالعه و بررسی مورد نظر طراح نیز صورت می گیرد. این گونه طراحی ها شامل اسکیس، طراحی های دقیق، طراحی از فرم دست و پا و ... می شود.

 تناسبات موجود در اندام انسان :

توجه به تناسبات موجود در اندام انسانی و تسلط بر چگونگی این تناسبات، طراحی از فیگور انسانی را بسیار آسان می سازد. آناتومی انسان، در هر دوره از زندگی (نوزادی، کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی، پیری) دارای ویژگیهای خاصی است. اغلب طراحان، به هنگام طراحی فیگوراتیو، ابتدا، نمایی ساده از فرم بیضی سر را می کشند و سپس به ترسیم خطوط راهنما برای گردن، شانه، ستون فقرات، لگن خاصره، دست و پا می پردازند. این شیوه بسیار ساده و اصولی است، لیکن این سؤال پیش می آید که طول و عرض این خطوط راهنما بر چه اساسی ترسیم می شود؟ پاسخ این است: اساس و پایه تناسبات، همان فرم بیضی اولیه ای است که در ابتدای کار ترسیم می شود. ترسیم فرم اولیه بیضی به عنوان سر، حدود و اندازه طرح شما را مشخص می سازد. با تکرار بیضی ها به تعداد 7 الی 8 برابر، طول قد یک فرد با اندازه متوسط و عادی مشخص می شود. پس می توان گفت: ارتفاع قد متوسط هر شخص، 7 تا 8 برابر طول سر خودش است.

ـــ نصف اندازه سر، برای طول گردن کافی است.

ـــ نیمه دیگر بیضی، به اضافه یک بیضی دیگر ، حدود گودی کمر را مشخص می کند.

ـــ با ترسیم بیضی بعدی، از کمر تا لگن خاصره مشخص می شود.

ـــ با افزودن بیضی پنجم و ششم، حدود زانوها را مشخص کرده اید.

ـــ دو تا بیضی دیگر حدود زانو تا کف پا را تشکیل می دهد.

تقسیم بندی حرکتی، بر اساس احجام اصلی :

در این شیوه، شما ضمن مشاهده حالت سوژه، هر قسمت عمده را به صورت حجم ساده ای دیده و ترسیم می کنید. قسمتهای عمده عبارتند از سر، تنه (از شانه تا گودی کمر)، کمر تا مفصل پا، ران (از لگن خاصره تا زانو)، ساق پا (از زانو تا مچ)، بازوها و ساعد. کف دستها و پاها نیز به صورت احجام ساده ای دیده می شوند.

نکته: در نظر داشته باشید که فاصله شما از سوژه حداقل 5/2 الی 3 برابر طول سوژه باشد. اگر قصد طراحی از تمام قد مدل را دارید، فاصله ذکر شده را حفظ کنید و چنانچه می خواهید از سر تا بازو و آرنج مدل را ترسیم نمایید، فاصله شما 5/2 تا3 برابر طول سر تا آرنج مدل باشد.

 بررسی تناسبات و حرکت، با استفاده از خطوط محوری

در این شیوه، علاوه بر سر، سه موضع حرکتی عمده وجود دارد، ستون فقرات، شانه ها و لگن خاصره، که به صورت خط مشخص می شوند. توجه عمده طراح بر ستون فقرات و حالتی است که این قسمت در حرکات مختلف به خود می گیرد. جهت شانه ها از نظر مسیر حرکت، با جهت لگن خاصره در ارتباط کامل هستند و این مسأله به خاطر حفظ تعادل بدن است. اکثر طراحان برای طراحی فرمهای ذهنی از این شیوه به عنوان ساختار اولیه استفاده می کنند و پس از اینکه از صحت حالت اصلی مطمئن شدند، به آن حجم می دهند آنچه در اینجا به آنان کمک می کند، تسلط بر همان تناسب اولیه (7 الی 8 برابر طول سر) است.

 توجه به وضعیت اسکلتها و ماهیچه ها (شفاف بینی)

وقتی به عنوان طراح از فیگورهای عادی اطراف خود طراحی می کنید، باید قادر باشید وضعیت ماهیچه ها و استخوانهای داخلی بدن را به طور ذهنی بررسی نمایید. این امر تنها با مشاهده و تمرین مداوم صورت می گیرد. به عنوان قدم نخست، همیشه سعی کنید ستون فقرات اشخاص را مثل رشته زنجیری که بر پیراهن دوخته شده و قابل مشاهده است، در نظر بگیرید. در این حالت، علاوه بر ترسیم صحیح فرمها، به حالت شانه و لگن خاصره که اهمیت فراوانی دارد توجه کرده اید و طرح شما استحکام و استواری مورد نیاز را دارد. مورد دیگر آنکه وضعیت دنده ها را در حالت خم شدن به جلو یا پهلو در نظر خود مجسم کنید. شرط موفقیت در چنین مرحله ای، آشنا شدن کامل شما با وضعیت استخوان بندیهاست.

به این نکات توجه کنید:

ـــ ابتدا طرحی بسیار کم رنگ و ساده از فرم کلی سوژه ترسیم نمایید. این امر به شما کمک می کند تا در جایگزینی سوژه در کادر مشکلی به وجود نیاید. چنانچه نیمی از تنه یا پاها از کادر کاغذ بیرون بزند، نقصی برای کار به شمار می آید.

ـــ در مراحل اولیه طراحی، یعنی پس از ترسیم تناسبات، قدری از کار خود فاصله گرفته و آن را بررسی کنید و به رفع نواقص احتمالی بپردازید.

ـــ به تناسبات موجود در فضای منفی توجه کنید.

ـــ با استفاده از پهنای مداد یا گرافیت، تیرگیهای موجود در سوژه را به صورتی آزاد و پر جرأت ترسیم نمایید. پس از پایان کار ارزش خطی مناسبی در طرح به وجود آورید.

ـــ در طراحی فیگوراتیو، احتیاجی به ترسیم اعضای دقیق چهره مثل چشم و ابرو نیست. فرم انگشتان و کف دستها و پاها را هم به صورت کلی مشاهده کرده و حجمی بسیار ساده از آنها ترسیم کنید که فقط تأکیدی بر تناسبات صحیح باشد. به خاطر داشته باشید که حجم و فرم دستها قدری از حجم سر کوچکتر است و طول کف پا تقریباً هم اندازه با سر و بزرگتر از حجم دستها می باشد. هنگامی که قصد طراحی از تعدادی فیگور در کنار هم را دارید، علاوه بر تناسبات هر فیگور، به هماهنگی حاکم بر همه آنها نیز توجه داشته باشید. وضعیت قرار گرفتن آنها در کنار هم، در نظر گرفتن سطح زمین، وضعیت و نسبت فضای منفی میان افراد و نهایتاً نور و سایه حکم بر فضا از نکاتی است که باید به آنها توجه نمود. اشخاصی که در عقب واقع شده اند باید کم رنگ و یا کوچک ترسیم شده و اشخاصی که جلوتر هستند با وضوح بیشتر و در اندازه ای بزرگتر کشیده شوند. اسکیسهای جمعی تأثیر فراوانی بر طراحی شما می گذارند.

  منبع :مینیاتور نوین http://miniturenovin.persianblog.ir