درس فرهنگ و هنراستان کرمان

درس فرهنگ و هنراستان کرمان

آموزش مطالب هنری وآموزشی کتاب فرهنگ وهنر متوسطه اول
درس فرهنگ و هنراستان کرمان

درس فرهنگ و هنراستان کرمان

آموزش مطالب هنری وآموزشی کتاب فرهنگ وهنر متوسطه اول

سوزن دوزی <زرتشتی دوزی >


سوزن دوزی زرتشتی دوزی

 زرتشتی معروف به زرتشتی دوزی یا گبر دوزی،  نوعی دوخت است که مخصوص بانوان زرتشتی بوده

و پیشینه آن به پیش از اسلام می رسد. زرتشتی‌دوزی تنها در میان زرتشتیان انجام می‌شود

و اکنون درحال فراموش شدن است. این رودوزی دربرگیرنده نگاره‌ها و نمادهای ویژه‌ای است

که هر یک درون‌مایه‌ی ویژه‌ای در باورهای زرتشتیان دارد.

زرتشتی دوزی از دیرباز در یزد رواج داشته است.

زرتشتی دوزی با نخ های رنگی بسیار ظریف ابریشمی بر روی پارچه های ریزبافت

نقش می شده است. رنگ های مورد استفاده در گبردوزی، رنگ های روشن و زنده مانند سرخ،

سفید و سبز بوده است.

نقوش متنوعی در زرتشتی دوزی به کار می رود که عبارتند از نقوش گیاهی

(درخت زندگی، درخت سرو، سرو خمیده، گل میخک)، نقوش حیوانی

(طاووس، خروس، مرغ، هدهد و ماهی) یا نقوش هندسی مانند

مربع و دایره. این نقوش به صورت بسیار ریز بر روی پارچه دوخته می شود

به طوریکه کوک های آن به سختی دیده می شود .

از جمله دیگر دوخت های به کار رفته در زرتشتی دوزی شامل

شیلونه، نقطه دوزی، تنبل دوزی، کوک دوزی، یراق دوزی و ساتن دوزی است.

برای تزئین درزها و زیبایی کار از شیرازه دوزی استفاده می شود که برای

شیرازه دوزی از دوخت هایی مانند: ساقه دوزی، تو پر دوزی، زنجیره و دندان موشی استفاده می شود.

تاریخچه:

از آثار باستانشناسی و نقوش طاق بستان در می یابیم که در زمان ساسانیان،

زرتشتیان به بافت های ظریف علاقه فراوان داشته

و بر فن بافندگی اقوام دیگر، از اروپا تا چین و ژاپن اثر نهاده و مردم عادی نیز این علاقه به پارچه های

ریزباف را پایدار نگه داشته و مهارت در سوزن دوزی را ارج می نهادند،

به طوریکه مهارت دختران در سوزن دوزی بخشی از جهیزیه ایشان به شمار می رفت.

زرتشتیان این نگاره‌ها را روی لباس نوعروسان می‌دوختند تا باورهایی مانند باروری،

حاصلخیزی، زندگی جاوید و…… را به نمایش بگذارند.

در گذشته، اندکی پس از زاده شدن دختر‏، خانواده و به ویژه مادر او به فکر آماده کردن

جامه و جهاز عروسی او بودند و کار نخ‌ریسی و بافتن پارچه و دوختن جامه را آغاز می‌کردند

و سپس گلدوزی روی آن را انجام می‌دادند .

سال‌ها زمان می‌برد تا گلدوزی جامه عروس به پایان برسد بدین ترتیب سوزن دوزی زرتشتی

را می توان در جهیزیه های عروس یا لباس جشن یا لباس زنان و مردان زرتشتی جستجو کرد.








نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد