طراحی فضای منفی: (آموزش طراحی قسمت 2)

 طراحی فضای منفی:

مدلی را با دو یا سه عنصر چیده و خوب به آن نگاه کنید. حال با خط ساده ای فضای اطراف مدل را مشخص کنید، بی آنکه اشاره ای به خود مدل داشته باشید. بهتر است که ابتدا با یک عنصر شروع کرده و در طرح بعدی تعداد سوژه را به دو، سه و چهار افزایش دهید. به یاد داشته باشید که توجه به قسمت های مختلف فضای منفی نیز به صورت مقایسه ای است..........

  طراحی فضای منفی در اینجا به شما کمک می کند تا شکل کلی مجموعه را در یابید و همه اجزا را به صورت عنصر واحد و یک دست مشاهده کرده و در صفحه و کادر جایگزین نمایید. این گونه کلی دیدن اشیا به شما کمک می کند تا نسبت صحیح را در نگاه اول دریافته و طراحی را در اندازه ای مناسب، کوچک یا بزرگ آغاز کنید. فضای منفی به اندازه فضای مثبت اهمیت دارد. در بسیاری موارد به خصوص در اکثر پوسترها می بینیم که اهمیت بیشتر به فضای منفی داده شده، در اکثر آرمها و نمادها، فضای منفی یا سفید، ارزشی برابر با فضای مثبت و یا سیاه دارد و طراحان و گرافیستها در عین توجه به فرم اصلی، نقش فضای منفی را نیز در نظر دارند.

 طراحی سریع:

مدلی با ترکیب دو عنصر بچینید. طرح خطی ساده ای از آن ترسیم کنید و به تمام مسایل مربوط به تناسبات توجه داشته باشید و مقایسه قسمت های مختلف مثبت و منفی را در نظر بگیرید. سپس مدت زمانی را که برای این طراحی به کار می برید در کنار طرح یادداشت نمایید. حال اگر قرار باشد کا شما به دلایلی (از جمله تغییر حالت سوژه یا فرصت کم برای طراحی و ...) مجبور به طراحی سریع باشید چه خواهید کرد؟ اکثر طراحان در این شرایط از روش اسکیس یا یاد داشت برداری سریع استفاده می کنند. اسکیس، مطالعه سریع و صحیح سوژه است و تفاوت آن با طراحی عادی در زمان به کار رفته، شیوه طراحی و نحوه توجه به جزئیات است.

طراحی عادی و اسکیس، هر دو یک هدف مشترک دارند و آن ترسیم صحیح است لیکن شیوه کار در اسکیس بدین گونه است:

1- مشاهده کلی یک یا چند سوژه و جایگزینی آن در کادر.

2- ترسیم اجزا به سوژه به صورتی ساده و کامل ( شفاف بینی ) (خط تناسبات)

3- در نظر داشتن اصل مقایسه اشیا و اجزا با یکدیگر.

در طراحی اسکیس مطلقاً از پاک کن استفاده نمی شود. ابتدا اشیا را خیلی کم رنگ و با خطی نازک ترسیم کنید و پس از اطمینان از صحت آن، با خطوطی روان. نرم و یک دست. طرح را آن چنان که هست، تکمیل کنید. حتی المقدور مداد را از روی کاغذ بر ندارید. به طور همزمان به بررسی همه جانبه مدل بپردازید. جزئیات را از کار خود حذف کنید. در اسکیس فقط تناسب و ساختمان کلی شیء اهمیت دارد. بزرگ و راحت کار کنید اندازه طرح به صورتی باشد که دستتان آزادانه به همه قسمت ها بپردازد. به یاد داشته باشید که در طراحی اسکیس نیز باید به تناسبات و قرینه گی اهمیت داد. در حین طراحی به ترسیم خط محوری و خطوط راهنمای دیگر برای دریافت صحیح فرم بپردازید. می توانید مدل را به صورت حجم هندسی دیده و ترسیم کنید. در این حالت، حجم مورد نظر را کم رنگ ولی کامل و صحیح ترسیم کرده و سپس جزئیات را به آن اضافه کنید. پس از پایان کار نیز از پاک کن استفاده نکنید. از زیاد بودن و تکرار خطوط ناراحت نشوید و به یاد داشته باشید که خطوط یک دست و پیوسته می تواند بارها و بارها تکرار شوند. لیکن از به کار بردن خطوط تکه تکه و ریشه ریشه خود داری کنید.

 ارزش خطی:

مدل سادهای به رنگ روشن، مثل لیوان پلاستیکی، یک تخم مرغ و یا یک سیب را در مقابل خود بگذارید و اسکیس از آن ترسیم کنید. یک طرح اسکیس را با مدل اصلی مقایسه کنید. در طراحی خطی و طراحی اسکیس، شما می توانید از سایه روشن استفاده کنید، اما اگر بخواهید وجود تور و سایه را در طرح نشان دهید، بایستی به خطوط خود تنوع دهید. همان طور که در مدل خود نقاط تیره را قویتر و نقاط روشن را ضعیفتر می بینید، در طراحی نیز نیرو و ارزشهای متنوعی در خطوط به وجود آورید. خطوطی که برای قسمتهای روشن به کار می رود خطوطی نازک و روشن خواهد بود و برای قسمت های تیره که در سایه واقع شده اند از خطوط تیره و ضخیم استفاده می شود.

 نکته مهم:

هیچگاه پس از اتمام کار به ترسیم مجدد و تأکید بر قسمت های تیره نپردازید. خط شما در حین ترسیم می بایستی قوت و ضعف لازم را نمایان سازد. قسمت های تیره سوژه، همه یک دست و یک رنگ نیستند و بنابراین شما هم تیرگی های یکنواخت به کار نبرید. قسمتهای تیره را با یکدیگر مقایسه کرده و به تناسب ارزشهای متنوعی که دارند، ضخامت با تیرگی لازم را در طرح به وجود آورید. شما در این مرحله به ارزشهای متنوع خطی که ترسیم می کنید واقف و مسلط می شوید و می توانید پس از این، طرح خود را با توجه به ارزش خطی، ترسیم و تکمیل کنید. کلیه طراحی ها به کمک ارزش خطی، کیفیت قابل توجهی پیدا می کنند و همانگونه که اشاره شد مسدله ارزش خطی، تابش نور و سایه ـ روشن، به ایجاد حجم و بعد در طرح کمک می کند.

طراحی از پارچه ها:

طراحی از پارچه علیرغم آنچه به نظر می آید، اهمیت فراوانی دارد. به خصوص در حین طراحی از مدل انسانی و فیگوراتیو، چنانچه بر حالتها و شیوه های مختلف طراحی از چین و چروکها تسلط نداشته باشید، بخشی از زحمتتان به هدر خواهد رفت. جنسیتهای مختلف پارچه، ارتباطی مستقیم با حالتها و چین چروکها دارد.

چینهای پرده، چادر، لباسهای آویخته از جا رختی، حالتهای پارچه حریر، حالتهایی که پارچه های از جنس گونی به خود می گیرند، چینهایی که در آستین و کنار آرنج یا زانو به وجود می آید و ... همه، فرمهایی متنوع و سوژه هایی برای تمرین هستند. برای طراحی، پارچه هایی ساده با رنگهای سیاه و سفید و با جنسیتهای مختلف (گونی، کتان، پشمی، حریر، و ... ) را به عنوان مدل انتخاب کنید. حتی المقدور پارچه ها صاف باشند و حتی لباسهای دوخته را فعلاً به عنوان سوژه به کار نبرید. با یک پونز، گوشه پارچه را به دیوار بزنید. بهتر است زاویه ای را برای نصب انتخاب کنید که نور و سایه، هر دو در مدل وجود داشته باشند. پیش از شروع به طراحی، مدل را به دقت بررسی کنید، خواهید دید که کلیه خطوط عمودی سوژه به طرف بالا و در جهت نقطه ای هستند که پونز وجود دارد. برای طراحی از پارچه ابتدا:

ـ فرم کلی آن را در نظر بگیرید.

ـ نقطه اتکا را که همان پونز است مشخص کنید.

ـ اکثر چینها به طور معمول حالتهایی از مثلثهای کشیده و بلند دارند. در نظر داشتن مثلثها و ترسیم صحیح و متناسب آنها به شما کمک فراوانی می کند. زاویه ها و گوشه ها را مرتباً با یکدیگر مقایسه و بررسی کنید. (از لحاظ کوچکی و بزرگی، بلندی و کوتاهی). ابتدا با مداد و سپس با خودکار یا روان نویس اسکیسهایی ترسیم نمایید. در حین تکرار خطوط، ارزش خطی را همان طور که در درسهای گذشته گفته شد، توسط تنوع خطوط تیره و روشن، ضخیم و نازک مشخص نمایید. به هنگام طراحی اسکیس، دستتان در سراسر کاغذ در حرکت و چرخش باشد. بدون استفاده از پاک کن به اصلاح خطوط بپردازید. به نمونه طراحی اسکیس از پارچه توجه کنید. بعد از مرحله اسکیس به طراحی دقیق خطی بپردازید با توجه به قسمتهای تیره مدل، ارزش خطی مناسبی را در حین طراحی، پیاده کنید. به تنوع تیرگیها توجه داشته باشید. چینها به طور عمده به دو دسته اند: چینهای عمدی یا خواسته، چینهای تصادفی یا ناخواسته، چینهای عمدی مثل چینهای منظم پرده ،لباس و یا شکل دادن آگاهانه به پارچه هایی که به عنوان سوژه برگزیده ایم.

چینهای تصادفی مثل حالتهایی که در چادرها یا پارچه های افتاده بر زمین می بینیم. چینهای عمدی نیز بر چند دسته هستند: چینهایی با یک نقطه اتکا، چینهایی با دو نقطه اتکا و چینهایی با نقاط اتکای بیشتر.

 نکته مهم:

به طور عمده در طراحی از پارچه بایستی صرفاً به چینهای اساسی و مهم توجه داشته باشید. از ترسیم چروکها و چینهای ریز که نقش چندانی به عهده ندارند و هیچ گونه تغییری در وضعیت مدل به وجود نمی آورند، خودداری نمایید. مبحث سایه روشن در طراحی اهمیت فراوانی دارد و نیازمند تمرین و مشاهده مداوم و دقیق در همه اشیای پیرامون ماست. پارچه ای سفید انتخاب کرده و با یک پونز به دیوار نصب کنید. طرح کم رنگی از آن پیاده کرده سپس بدون آنکه به تکمیل آن بپردازید، مدل را به دقت بررسی نمایید. قسمتهایی را که سایه افتاده پیدا کنید و با یکدیگر مقایسه نمایید. سپس با استفاده از تیرگی مداد، این قسمتها را، در طرحی که ترسیم کرده اید به طور کامل و یکدست سیاه کنید. در این حالت، طرح شما دو رنگ سفید مطلق و سیاه مطلق خواهید داشت. در مدل شما سایه هایی متنوع دیده می شود و شما باید تصمیم بگیرید که کدامیک را در گروه سفید و کدام را در گروه سیاه قرار دهید. این شیوه تقسیم بندی سایه های مدل به دو گروه سفید و سیاه را طراحی " لیت " می گویند.

 ادامه مبحث طراحی "لیت" ؛ استفاده از مداد برای سایه روشن ، جنسیت یا بافت اشیاء ؛ سایه روشن، ارزش خطی

 مشاهده دقیق سایه و نور و تعیین مرز بندی بین نقاط تیره و روشن، نقطه آغاز تفاوت دیدگاه یک طراح و یک فرد عادی است. شما حتی در ساعات مختلف و در حین انجام کارهای روزمره نیز باید به بررسی وضعیت نور و سایه در اشیای اطراف خود بپردازید و از این راه حافظه و دیدگاه خود را وسعت ببخشید.

 منبع :مینیاتورنوین http://miniturenovin.persianblog.ir/