تعریف طراحی :
در این مبحث تعاریف و عباراتی از سخنان بزرگان و اندیشمندان طراحی را نقل می کنیم. طراحی فعالیتی است انسانی که بر درک اشیاء روزمره متمرکز شده و بی شک از قدیمی ترین مشاغل جهان است. طراحی درست کردن اشیاء بی ارزش و اضافی است.طراحی آفریدن چیزهایی است که زندگی انسان ها را بهتر کند. طراحی در مورد چگونه کار کردن اشیاء است نه شکل ظاهرشان.طراحی سراسر تجربه از زندگی است.طراحی آغازی برای ایجاد تغییر و تحول در مصنوعات بشر است.طراحی یک تفکر خلاقانه است که جهت اثبات آن باید به پشتوانه مباحث علمی مسلح بود.طراحی علم زیبایی در قلمرو تولید صنعتی است.طراحی هنر ترکیب کردن نیازهای مصرف کننده با امکانات تولیدات صنعتی است.
تاریخچه طراحی:
از نظر تاریخی، قدیمی ترین آثار کشف شده در این زمینه، مربوط به سی هزار سال پیش است. از هنر دوران غارها تا امروز، آثار بسیار متنوعی به جا مانده است. در این آثار، هنرمند گاه به تصاویر طبیعت نزدیک شده و گاه از آن فاصله گرفته است. بر اساس این ویژگی، آثار به سه دوره تقسیم می شوند. .1دوره نمادین
2. دوره هنر واقع نما
.3دوره هنر ذهنی
تجربیات عملی طراح، به کمک روش صحیح استفاده از وسایل و به کارگیری مراحل طراحی در تمرینات پی در پی آغاز می شود. دسته از وسایل
برای یادگیری طراحی دو نکته بسیار مهم بنظرمی رسد.خوب دیدن و طراحی نمودن.
در طراحی با سه دسته از وسایل سر وکار داریم:
1- ابزار یا وسایل اثر گذار:
ابزاری که روی چیزی اثر می گذارند. مانند(انواع مدادها ؛ زغال ؛ آب مرکب ؛ قلم مو ؛ قلم آهنی ؛ گچ پاستل:و...)
2- زمینه یا سطوح اثر پذیر:
ابزاری که از چیزی اثر می پذیرند. مانند (تخته و کاغذ ؛ مقوا ؛ پارچه ؛ و...)
3- وسایل و ابزار کمکی (مانند تختـه شاسی ؛ گیره کاغذ ؛ سه پایه طراحی ؛ پا ک کن ؛ تیغ یا کاتر؛ تراش ؛کاغذ سمباده(برای تیز کردن نوک زغال یا گچ پاستل)؛ پونز؛ چسب ؛ پالت؛ثابت کننده (فیکساتور) و...
ابزار اثر گذار:
مداد مدادکنته مدادرنگی پاستل رنگ روغن آب رنگ زغال قلم مو خود کار راپید وگراف روان نویس گواش ماژیک قلمهای فلزی مرکب آکریلیک
انواع مدادها:
انواع مدادهای گرافیتی: سه نوع مداد گرافیتی وجود دارد:( برای طراحی بیش تر ازاین مدادها استفاده می شود.)مدادهای نرم مدادهای متوسط مدادهای سخت
- مدادهای نرم با علامت برای طراحی مناسب است .هر چه شماره بالاتر باشد مغز مداد نرم تر است وخطوط پر رنگ تر و ضخیم تری ایجاد می کند.مدادها (نوع B مخفف: BLACK)
- مدادهای سخت با علامت خطوط کم رنگ تر و نازک تری ایجاد می کنند .هر چه شماره بالاتر باشد مغز مداد سخت تر است.( برای طراحیهای مهندسی)(مدادهای H مخفف : HARD)
- مداد متوسط یا مدادهای معمولی هستند که برای نوشتن به کار می روند.(HB)
مداد کنته:مداد کنته بر دو نوع است .1- مداد کنته گچی 2- مداد کنته روغنی
این مداد مخصوص سیاه قلم است و در نقاشی از آن استفاده می شود و مغز آن اغلب از زغال چرب تهیه میشود...بسیار پر رنگ ونرم است و رنگ آن قهوه ای یا سیاه است . مداد کنته ؛مانند زغال طراحی بافتها و سایه - روشن های زیبائی روی کاغذ پدید می آورد ؛ با این تفاوت که اثر مداد کنته پر رنگتر و ثابت تر است .در طراحی با مداد کنته و بافت مقوای طراحی تاثیر فراوانی در زیبایی طرح کشیده شده دارد.
مداد کنته روغنی کم بافت تر از مداد کنته گچی است و نوک آن مانند کنته گچی شکننده نیست و نمی توان سایه ها را محو کرد.مداد کنته گچی بافتهای بهتری را بوجود می آورد و محو شدن آن نیز آسانتر است.
گاه از محو کن ؛پنبه و حتی انگشت دست برای محو کردن و یکدست نمودن سایه های طرح و ایجاد سایه- روشن استفاده می شود.
مداد رنگی:این مداد دارای نوک رنگی است و در نقاشی از آن استفاده می شود .کار با مداد رنگی به نوع مدا د و مهارت دست در شیوه رنگ آمیزی بستگی دارد.حالت و جهت حرکت دست ؛ شدت فشار دست بر روی کاغذ و انتخاب بجای رنگها عوامل مهمی در نقاشی با مداد رنگی هستند.
مداد رنگی باید نوک پر رنگ و نرم داشته باشد.برخی از مداد رنگیها دارای نوک زبر و خشن هستند که استفاده ازآنها اصلا برای رنگ آمیزی مناسب نیست.از مدادرنگی هم به صورت خشک و هم به صورت خیس استفاده می شود.(نوع خاصی از مداد رنگی وجود دارد که نوک آن در آب حل می شود مانند آبرنگ)
پاستل:نوک این ابزاردارای مواد رنگین است.قدرت ترکیب رنگها در پاستل گچی بیشتر است .
نقاشی به شیوه پاستل گچی معمولا روی مقواهای رنگی مخصوصی که {مقوای پاستل}نامیده می شود ؛ صورت می گیرد.مقوای پاستل بافتهای درشتی دارد.
در این شیوه ابتدا باپاستل گچی طرح را رنگ می زنند و سپس با انگشت؛ پنبه یا محو کن رنگها را محو می کنند. ویژگی پاستل گچی در محو شدن زیبای رنگها ؛ ایجاد سایه - روشنهای شفاف و هاله های رنگی است.
پاستل در دو نوع گچی و روغنی است . پاستل روغنی ( مداد شمعی) بیشتر برای نقاشی کودکان مناسب است. پاستل روغنی بر خلاف پاستل گچی به راحتی قابل محو شدن نیست.(برای محو کردن از بنزین استفاده میشود.)رنگهای آن بسیار شفاف و نقاشی با آن نسبتا ساده و دلنشین است.
بیشتر پاستلهای روغنی ساده و ارزان از کیفیت خوبی برخوردار نیستند. پاستل 32 رنگه چینی نمونه ای از پاستلهای روغنی مطلوب و شفاف به شمار می رود.
رنگ روغن:رنگ روغن اگر چه ماده ای است که برای نقاشی به کار می رود.ولی شیوه رنگ و روغن حرفه ای ترین شیوه نقـاشی است و بیشتر هنـرمند ا ن بزرگ جهان تا بلو های خود را به این شیوه کشیده اند نقاشی با رنگ روغن این امکان را به نقاش می دهد که شفافترین و واقعی ترین رنگها را به کار ببرد و نقاشی خود را در طبیعی ترین حالت بکشد.از سوی دیگر تصحیح اشتباهات نقاش با این تکنیک آسانتر و عملی تر است.
نقاشی با رنگ - روغن به تجربه و امکانات زیادی نیازمند است؛ از این رو پرداختن به این شیوه برای کودکان و نوجوانانی که از امکانات و تجربه کافی برخودار نیستند ؛گاه دشوار است.
آبرنگ:شیوه آبرنگ یکی از دشوارترین و زیباترین شیو های نقاشی است.
در نقاشی با آبرنگ ؛ایجاد سایه - روشن ؛محو کردن رنگها و نیز ترکیب رنگها با ایجاد رنگهای تازه به راحتی امکان پذیر است.
در نقاشی با آبرنگ ؛برای رقیق شدن رنگها از آب استفاده می شود.در نقاشی با آبرنگ ؛بر خلاف نقاشی با رنگ- روغن و پاستل گچی ؛ابتدا رنگهای روشن به کار می رود و سپس روی رنگهای روشن؛رنگهای نیم سایه و سایه قرار می گیرد.
رنگ آبرنگ ؛هم به صورت لوله ای(خمیری) و هم به قرصی(خشک)یافت می شود. زیبایی نقاشی آبرنگ به کیفیت رنگ ؛قلم مو؛کاغذ و نیز مهارت کافی در رنگ آمیزی بستگی دارد.
رنگهای آبرنگ باید شفاف و خوشرنگ باشد. تنوع رنگهای آبرنگ و کیفیت مطلوب آن در زیبایی نقاشی اثر فراوان دارد.(وینزر - و لیرا)نمونه هایی ازآبرنگهای مناسب به شمار می رود.
.برای کار با آبرنگ از قلم موهای مخصوص(دارای موی نرم)استفاده می شود.
زغال:بهترین وسیله برای طراحی است .امروزه زغال طراحی به دو روش تهیه می شود :درروش اول از سوختن شاخه های باریک درختان؛از جمله ساقه ی نازک درخت مو و بیدبه دست می آید .روش دوم با پرس کردن و متراکم کردن گرد زغال و چسب گیاهی.
زغال را همان گونه که مداد را در دست می گیریم به آرامی روی کاغذ می کشیم؛چون زغال طراحی شکننده است و در اثر فشار زیاد خرد می شود.برای این که بخشی از طرح را تاریک کنیم کمی به زغال فشار می آوریم .با تکرار خطوط نزدیک به هم تیرگی ایجاد می شود و با کم و زیاد کردن فشار دست ویا تراکم خطوط درجات مختلف تیرگی به دست می آید.با محو کن ؛انگشت یا دستمال کاغذی می توان سایه ها را ملایم و یکنواخت کرد.تا جایی که ممکن است از مداد پاک کن استفاده نمی کنیم. (فقط درخشندگی نور)
طرح زغالی را باید با مایع ثابت کننده پوشاند زیرا گرد زغال بر اثر تماس با اشیا پاک می شود.این مایع فیکساتیو نام دارد .
قلم مو:قلم موی آبرنگ یا گواش دارای موهای بسیار نرم بوده واگر آنها راخیس کنیم نوک قلم تیز شده و موهای آن بهم می چسبد (جنس آن از موی سمور ویا سنجاب ویا گربه تهیه می شود.)
قلم موی رنگ روغن موها ی زبر تر و خشک تر و کلفت تری دارد و با خیس کردن موها تغییر حالت نمی دهند (جنس قلم مو از یال و موی اسب تهیه می شود.)
خودکار:نوک آن فلزی و در رنگهای گوناگون وجود دارد.
راپید و گراف:در مخزن راپید جوهرهای رنگی ریخته و نوک آن قابل تعویض است.(خطوط با ضخامتهای گوناگون)
روان نویس: از این ابزارمعمولا به صورت تک رنگ استفاده می شود.
گواش:گواش هم از مواد رنگین (غلیظ) است که حلال آن آب می باشد و با قلم مو مورد استفاده قرار می گیرد.در نقاشی با گواش؛ اگر رنگها با آب بیشتر ترکیب شود تکنیکی شبیه آبرنگ پدید می آید و اگر رنگها به طور غلیظ استفاده شود تکنیکی شبیه رنگ - روغن پدید می آید.
ماژیک:نوک این ابزار نمدی ودررنگهای گوناگون وجود دارد.ماژیک نیز وسیله مناسبی برای نقاشی؛به ویژه نقاشی کودکان ؛است. ماژیک رنگهای شفاف و دلنشینی دارد و مانند مداد رنگی؛کنترل رنگها و خطها ی آن بر روی کاغذ آسان است.
ماژیک به دو نوع آبی و تینری تقسیم می شود. رنگ ماژیک تینری شفاف تر و ماند گار تر است. اشکال ماژیک در این است که ایجاد سایه - روشن با آن آسان نیست و رنگ آمیزی آن به خلاقیت؛مهارت و فراگیری چندانی بستگی ندارد.
سر قلمهای فلزی: از این قلمـها همراه با آب مرکب برای طراحی بر روی کاغذ مورد استـفاده قرار می گیرد.برای طراحی هم از تکنیک خیس (خیس کردن تمام یا بخشهایی از کاغذ)و هم از تکنیک خشک می توان استفاده کرد.
مرکب: مرکب در دو نوع یک رنگ( سیاه یا قهوه ای) و رنگی وجود دارد. نقاشی با مرکب مانند نقاشی با آ برنگ است . مرکبهایی چون اکولین رنگهای شفاف و دلنشین دارد.
برای طراحی با آب مرکب؛باید از کاغذ زبر و مکنده که در برابر رطوبت استقامت داشته باشد استفاده کرد.جسم ساده ای را برای تمرین انتخاب می کنیم. ابتدا مرز خارجی آن جسم را با مداد مشخص می کنیم.مرکب را با مقدار زیادی آب مخلوط می کنیم و قلم موی آغشته به آن را به سرعت در قسمتی که باید تاریک می کنیم به گردش در می آوریم. بایدسعی می کنیم لکه تاریک یکدست ویکنواخت باشد. قلم مورا بیش از یک بار روی لکه مزبور نمی کشیم،در غیر این صورت طراوت وشفافیتش را از دست خواهد داد.اگر کاغذ طراحی (زمینه) خشک باشد ؛ مسلما در مرز بین روشنی و تاریکی ؛خط بریده ای به جا خواهد ماند. چنانچه پیش از آغاز کار؛زمینه را با قلم مو و یا اسفنج مرطوب کنیم ؛لکه تاریک به طور طبیعی در فضای روشن کاغذ دوانده می شود ودیگر خط بریده در مرز تاریکی و روشنی دیده نخواهد شد.در این شیوه؛ طراح باید در طراحی اجسام مهارت کافی داشته باشد و سایه ها و روشنیها را دقیقا تشخیص دهد ؛چون لکه هایی که ایجاد می شوند .دیگر قابل حذف کردن نیست.
اثر مرکب را نمی توان مثل اثر مداد محو کرد؛به همین دلیل باید جای هر خط را قبلا بدانیم . اگر اشتباهی رخ داد و یا تغییری به نظرمان رسید آن را در همان تمرین اصلاح کنیم. هرگز اثر مرکب را با تیغ یا جوهر پاک کن نمی تراشیم ؛ چون از طراوات طرح کاسته می شود.
آکریلیک:آکریلیک نیز نوعی از نقاشی است که با آب رقیق می شود و به شیوه رنگ آمیزی غلیظ مورد استفاده قرار می گیرد.
منبع : در باره طراحی بیشتر بدانیم باشگاه دانشجویان پیام نور -http://pnu-club.com/5