درس فرهنگ و هنراستان کرمان

آموزش مطالب هنری وآموزشی کتاب فرهنگ وهنر متوسطه اول

درس فرهنگ و هنراستان کرمان

آموزش مطالب هنری وآموزشی کتاب فرهنگ وهنر متوسطه اول

تصویر سازی

تصویر سازی

تصویر سازی شاخه ای از رشته هنرهای تجسمی است که در گذشته آن را جزء گرایش های

رشته گرافیک به حساب می آوردند وهمواره نقشی ارتباطی بین رشته نقاشی وگرافیک ایفا میکرد .

(تصویر سازی بیان اندیشه ،فکر ومفاهیم در قالب تصویر برای درک بهتر مخاطب است)

یا

( کمک به درک بهتر اهداف نویسنده یا مؤلف به وسیله عناصر تصویری است )

یا

(خلق تصاویردارای موضوع با توجه به اهداف آموزشی )

ویا .......

تفاوت نقاشی وتصویر گری در آن است که نقاش اغلب تابع احساسات درونی است

واثرهنری که به صورت مستقل خلق میکنداما تصویرگرغالبا نمیتواند تابع حس درونی خود باشد

،علاوه براین موضوع به اوسفارش داده میشود ولی نقاش اغلب خود به خلق آثار

بدون سفارش میپردازد .

آنچه درسیر تاریخی تصویرگری درایران رخ داده است بیش ازهر چیزهمواره متوجه

مخاطب بزرگسال بود ومیتوان گفت کودکان ونوجوانان سهمی درآن نداشتند که این مورد

تا دوران مشروطه روحیه حاکم بر جامعه هنری آن زمان بود .

با ورود صنعت چاپ ،عکاسی ،سینما،توسعه روزنامه هاومجلات نگرش جامعه

درمورد آموزش وبه ویژه آموزش کودکان متحول شد .

چون کودکان به خواندن متن های سنگین ادبی تمایل نداشتند بدین ترتیب ناگزیر

زبان ادبیات کودکان تغییر کرد وروش تازه نگارش برای آنان نیازهای تصویری تازه ای بوجود آورد .

در دهه 1340ادبیات کودکان ونوجوانان وتصویرگری به نقطه عطفی رسید .

در این دوره نقاشی به سرعت از ادبیات جدا شد وبرای بزرگسالان تصویرگری

به ندرت صورت گرفت ولی به جای آن شاخه ادبیات کودکان ونوجوانان

شتابی سریع گرفت .نقش کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان

در این بین انکار نشدنی است .

هنر مندان مطرح آن زمان به تدریج جذب کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان

شدند ازجمله پرویز کلانتری ،فرشید مثقالی،مرتضی ممیز،نوردین زرین کلک،آیدین آغداشلو،

نیکزادنجومی،ناهید حقیقت،بهمن دادخواه ،علی اکبرصادقی،محمد زمان زمانی،ژانت میخائیلی،

علی اصغر معصومی،غلام علی مکتبی ،آلن بایاش،یوتاآذرگین و.....

تقسیم بندی گروه های سنی برای کارهای تصویر سازی :

کودکان گروه سنی (یک تا سه ساله)،(چهار تا شش ساله )،(هفت تا نه ساله )،

(ده تا دوازده ساله)و(گروه سنی نوجوانان)

در کتاب های کودکان اصل مهم رعایت کردن رابطه موضوع وتصویر از نظر

جایگیری در صفحه است که آن هم سه حالت دارد :

1- (تصویر با موضوع ومحتوای آن در یک جا قرار گیرد)

2-(تصویر جلوتر از متن وموضوع قرار گیرد )

3-(تصویربعد از متن وموضوع قرار گیرد )

انواع تصویرسازی :

(تصویر سازی فرهنگی وتصویر سازی تبلیغاتی )

فنون تصویرسازی :

ابزار وتکنیک هایی که در تصویرسازی مورد استفاده قرار میگیردعبارتند از :

(مداد رنگی ،پاستل روغنی یا مدادشمعی ،)

(چاپ دستی ،اسکراچ بردیا خراشاندن سطح،گواش یا رنگ پوستر،آبرنگ ،کلاژ،

رنگ روغن ،تلفیق تکنیکهای مختلف وتصاویر دیجیتالی

منظور از تصاویر دیجیتالی: تصاویری است که با نرم افزار های کامپیوتری ایجاد

شده انداز جمله فتوشاپ، ایلوستریتر، انیمه استودیو، تری دی مکس و....

تصویرسازی با تکنیک پاستل

پاستل گچی:

پاستل گچی حالتی مانند گچ تخته سیاه دارد و مهمترین ویژگی آن مات و ظریف بودن آن است.

ترکیب پودرنوعی خاک نرم + ماده رنگی + آب + روغن + عصاره ژلاتینی،

پاستل گچی را به وجود می آورد.

کاغذ مناسب برای کار با پاستل، مقوای گراف است؛ البته می توان از مقوای

اشتنباخ بافت دارنیز استفاده کرد.

لازم به ذکر است که مقوا برای کار با پاستل حتما باید رنگی باشد.

باتوجه به طرحی که انتخاب می کنید رنگ مقوا را نیز باید تعیین کرد.

بعد از کشیدن طرح و هنگام رنگ آمیزی بهتر

است که از رنگ های روشن در زیرکار و رنگ های تیره روی کار استفاده شود

چراکه رنگ روشن را نمی توان روی

رنگ تیره به کاربرد و پوشش دهندگی خوبی ندارد.

در بعضی موارد نیز می توان از محوکن برای ایجاد خطوط ظریف استفاده کرد.

بعد از پایان کار، حتما باید آن را با اسپری فیکس کننده فیکس کنیم تا رنگ ها پخش نشوند.

مارکی که هم از لحاظ قیمت و هم کیفیت مناسب باشد {مونجیو} است.

البته بهترین مارک فایبرکاستل است اما از لحاظ قیمت گران تر است.

پاستل روغنی :

پاستل روغنی نیز درتصویر سازی کاربرد دارد. به دو روش :

1) طرح را با مداد نارنجی یا زرد اکر روی مقوای اشتنباخ کشیده و رنگ می کنیم.

2) مقوا را با کمک خط کش به مربع های کوچک(4×4) تقسیم بندی میکنیم و

هرکدام را با کمک پاستل به رنگی

درمی آوریم. سپس با یک کاتر رویه ی رنگها را می تراشیم سپس با

پاستل سیاه تمام مقوا را سیاه می کنیم.

سپس با کمک یک شی نوک تیز بر روی مقوا به نقاشی می پردازیم.

به این ترتیب رنگ هایی که در ابتدا زیر کار زدیم نمایان می شود و منظره جالبی ایجاد می شود.

این روش اسکراچ برد نام دارد.

تصویر سازی با تکنیک مداد رنگی

مواد و ابزارلازم:مقوای اشتنباخ، مدادرنگی، کاتر، پاکن

بعد ازانتقال طرح برروی مقوا با جنس و بافت مورد نظرکاررنگ آمیزی را آغاز می‌کنیم.

دراین شیوه رنگ امیزی ازبالای کارشروع شده در پایین خاتمه پیدا می‌کند.

در حین انجام کاررنگ آمیزی مدادها باید نوک نسبتا" تیزی داشته باشد تا
خطوط پهن با ضخامت های مختلف ایجاد نشوند.

پررنگ شدن ویاکم رنگ شدن طرح موردنظربراثرفشاردست نبایدایجادشود

بلکه باتکرارخطوط برروی هم به دفعات کم یازیاد، مابه رنگ مورد نظرخود می رسیم.

درصورت لزوم درپایان کارمی توانیم تمامی قسمت هایی ازکاررادورگیری کنیم
که این دورگیری می تواند به صورت رنگی متناسب با رنگ طرح و یا فقط تک رنگ ارایه شود.

این دورگیری را با ابزارهای مختلف انجام داد مثل (راپید،مدادرنگی ومداد)
که به صورت ممتد با ضخامت های ثابت و یا متغیرصورت می گیرد.

انواع شیوه های تکنیک مدادرنگی
شیوه ی خطی، شیوه ی خراش،شیوه ی سایه پردازی،شیوه ی شیار اندازی،

شیوه ی سفید کردن.

شیوه ی خطی:با ترسیم خطوط در جهات مختلف (روی هم،کنارهم،به طور

متقاطع وغیره که بیش وکم به صورت تار و پود در می آیند).

می‌توان سایه روشنی ها،درجات تیره-روشنی و کنتراستها را شکل داد.

نقاطی که دارای رنگهای تیره ای هستند، با خطوط بیشتری شکل گرفته اند

و فواصل خطوط کمتر است. حال آنکه در نقاط روشن،قضیه معکوس است.

در اینجا نیز،همان طورکه می دانید،در مرحله ی نخست، نقاط و سطوح روشن

و در مراحل بعدی نقاط تیره نقاشی شده، به عبارت بهتر ،قاعده از کم به زیاد

در اینجا نیز رعایت شده است.

تصویرسازی با تکنیک مدادرنگی از عاطفه عباسی

شیوه ی سایه پردازی: در این شیوه نخست قسمت های روشن رنگ آمیزی

شده و بعد،مرحله به مرحله نقاط تیره و از این طریق حجم ها،سایه -روشنی ها،

و درجه ی تیره روشنی به کمک مداد رنگی شکل گرفته اند. لایه رنگ و خط مرئی

را می‌توان با هم در آمیخت. منظور از مرئی در واقع این است که سطوح رنگهای ایجاد

شده با مداد رنگی ضمن این که تماما مجموعه ای از خطوط هستند به نحوی محو

شده اند،یا بر هم نهاده شده اند، که در کل یک رنگبندی را شکل می‌دهند.

تصویر سازی با تکنیک مدادرنگی از مریم قاریان

شیوه خراش دادن:

در این شیوه رنگ آمیزی از رنگهای روشن شروع می‌شود.

مجموعه کار را با همان رنگهای قبلی،منتها کمی پر رنگ تر رنگ آمیزی می‌کنیم

و حالا نوبت به قلم خراش می رسد.با این ابزار می‌توان مدل از قبل نقاشی شده

را به طور خطی طراحی کرد.

کار این قلم خراش دادن است. هر خطی را که خراش می‌دهیم مقداری از لایه چرب

به جا مانده از دومین لایه را از سطح کاغذ بر می‌داریم.

با این کار،رنگدانه اولین لایه ی رنگ مداد رنگی، یعنی رنگ زیرین ظاهر می‌شود.

شیوه ی شیار اندازی:

ابتدا روی یک ورقه کاغذ پوستی نازک،به کمک مداد گرافیتی،

یک طرح خطی از مدل طراحی می‌کنیم.

بعد هم قلم حکاکی نوک گرد را روی طرح می کشیم.

با فشار نوک قلم حکاکی نقش طرح بر کاغذ طراحی شکل می گیرد،

بعد که کاغذ کالک را برمی‌داریم طرح مدل را به صورت شیار روی کاغذ طراحی نقش

شده است.حالا با بهره گیری از شیوه ی شیار اندازی و به کمک مدادرنگی نقش حک

شده بر کاغذ بریستول را رنگ آمیزی می‌کنیم .

شیوه ی سفید کردن: در این شیوه رنگها در این نقاشی بیشتر به رنگهای پاستل

شبیه اند،محو شده اند،رنگها حالت خاصی پیدا کرده اند-انگار چربند-به نظر میرسد

که از پاستل استفاده شده اند.ایجاد چنین حالت نمودی در واقع چندان دشوار

هم نیست.با مداد سفید رنگ و به روال موسوم سایه پردازی می‌کنیم و نقاط

مورد نظر را می پوشانیم.بنابراین استفاده باعث می‌شود تا خطوط رنگی محو

شوند وریز دانه های کاغذ ورنگ با هم عجین شوند و در نتیجه رنگها روشنی پیدا کنند.

تکنیک تصویرسازی با مداد رنگی روی مقوای گراف که دور کار هم با روان نویس مشکی

ارزش خطی داده شده ار خانم آتنا ازتهران

تکنیک کلاژ(تکه چسبانی)

کلاژ یا تکه چسبانی اثری است هنری که توسط اجزا ترکیبی که

شامل : انواع کاغذ پارچه، مقوا و تکه های بریده شده ی روزنامه،

عکسها،تصاویر ودیگر موارد چاپی است.و از چسباندن آنها در کنار هم

و بر یک سطح ساخته میشود.

کلاژ لغتی است فرانسوی معادل چسباندن که هم برای کار تولید شده

توسط چسبانیدن و هم برای روش این کار به کار برده میشود و

اغلب به عنوان یک زیر شاخه هنرجمع آوری و تلفیقی در نظرگرفته میشود.

پیکاسو و براک از این شیوه در سالهای 1912-1914 جهت خلق آثار خود بسیار

سود جستندو به عنوان شیوه و روشی جدید آن را مطرح نمودند.

کلاژ یا تکه چسبانی به طور گسترده توسط هنرمندان قرن بیستم

به عنوان یک واسطه مستقل و هم در رابطه با نقاشی و طراحی

مورد استفاده واقع شده است.

هنوز هم این شیوه در رشته های هنرهای تجسمی کاربرد دارد.

در میان تنوعات مرتبط به شیوه کلاژ میتوان از (دکو پاژ) و (دکلاژ) نام برد.

این شیوه قابلیت به وجود آمدن اشکال از تصاویر،کلمات و عبارات و موادی

را که به طور کامل قابلیت قرار گرفتن در پیش یکدیگر را دارا نبودند مهیا ساخت.

در عصر کنونی کلاژ یا تکه چسبانی، بیشترین کاربرد رادر شاخه تصویرسازی دارد

و بسیاری از تصویرگران به خلق آثار خود با استفاده از این شیوه پرداخته اند.

و تفاوت عمده آن با سایر شیوه های تصویرسازی در استفاده وسیع و نامحدود

از ابزار و مواد مختلف جهت خلق تصاویراست .

آن چه برای ما ایرانیان حائز اهمیت است وجود چنین شیوه ای

در هنرهای سنتی کهن ما و کاربرد آن در هنرهای تزیینی است.

و درگذشته با نام ((قطاعی)) یعنی ((قطعه چسبانیدن)) یا ((کاغذبری)و

در حدود سده نهم هجری از چین به ایران آمده و از ایران به کشور عثمانی

یا ترکیه فعلی راه یافته است و از آنجا به دیگر کشورهای اروپایی راه یافته

و گسترش جهانی یافته است. و توضیح این امر شاید ادای دینی هرچند کوچک،

نسبت به هنرمندان و استادان این فن که در این راه سختیها و مرارتها کشیده اند.

لازم به ذکر است که اغلب موضوعات آثار قطاعی در هنر های دستی ایران شامل

نقش جانوران،پرندگان،گل و مرغ،نقش هندی،تزیینی و یا خطوط خوش بوده است.

کلاژ با استفاده از قطعات بریده شده توسط دست:
مواد و ابزار لازم:
مقوا و کاغذ های رنگی و خردهای روز نامه، مقوای معمولی برای زیر کار، چسب مایع،
ابزار کمکی،(مداد، خط کش، قیچی)
در این نوع کولاژ نیاز به الگوی قسمت های رنگی مختلف طرح نیست و ما
به وسیله دست مقوا و یا کاغذ رنگی مورد نظر در ابعاد و اشکال مختلف
به صورت نا منظم و گاهی نیز منظم پاره می‌کنیم و سپس در زمینه که
متناسب با طرح انتخاب شده است می چسبانیم. در این کولاژ نیز نیز
قطعات رنگی ممکن است بر روی هم و یا کنار هم قرار گیرند تا طرح مورد نظر را تکمیل کنند.

کلاژبا استفاده از قطعات بریده شده توسط قیچی:
مواد و ابزار لازم:مقوا و بریده های روز نامه، کاغذ های رنگی،چسب،
ابزار کمکی(کاتر،قیچی، مداد و خط کش و...)
در این نوع کلاژاز هرقسمت طرح که دارای رنگهای متفاوتی است الگویی
تهیه کرده و سپس بر روی مقوا و یا کاغذ رنگی مورد نظر گذاشته و
طرح رنگی را توسط قیچی از مقوا یا کاغذ رنگی جدا می‌کنیم و روی طرح می چسبانیم.
در نهایت از چسباندن قطعات بریده شده در کنارهم و یا گاهی روی طرح مورد
نظر ما کار خاتمه می یابد.( برش ها باید منظم و ظریف زده شود
تا به ظرافت کار صدمه وارد نشود.)
تکنیک اسکراچ برد:
مواد و ابزار لازم:
تیغ، مرکب راپید، مقوای مخصوص یا گلاسه ی براق، کاربن سفید،
قلم مو، چسب کاغذی، مداد

ابتدا طرح را روی کاغذ معمولی کشیده ، لبه ی بالایی کاغذ را روی مقوای اصلی
چسبانده،سپس با مداد نوک سخت مثل 2H یا قلم استنسیل یا نوک اتود
یا هر وسیله ای که نوک آن خیلی تیز نباشد خطوط خارجی طرح را مجددا"
می کشیم سپس سطح کاغذ را با یک قلم موی نسبتا" درشت مرکبی می‌کنیم.
در مرحله بعد اقدام به انتقال جزییات روی مقوا به وسیله ابزار های
خراش کرده که احساس فرم و حجم و غیره بستگی به نحوه ی خراشیدن خطوط و سطوح دارد.

پاستل روغنی و خراش
مواد و ابزار لازم: پاستل روغنی، مقوای ضخیم، مداد، کاربن، تیغ و کاتر، جوهر راپید

در این تکنیک ما در آغازیک مقوای سفید به اندازه ی دلخواه انتخاب می‌کنیم
و برای اجرای این کار از رنگهای دلخواه روشن را کنار یک دیگر به طور
در هم استفاده می‌کنیم و صفحه را از رنگهای روشن و متفاوت پر کنید.

بعد از رنگ آمیزی با پاستل روغنی سیاه رنگ یا رنگهای تیره مانند گواش مشکی
یا مرکب خوشنویسی مشکی بر می داریم و به طور کامل روی رنگهای روشن
می زنیم بعداز این مرحله شروع به خراش دادن آن به شکل و تصویر دلخواه
می‌کنیم ومی توانیم هر تصویری را با رنگهای در هم بدست آوریم.